استاد تمام گروه تاریخ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه لرستان
چکیده
استمرار نظام علوی، به رهبری حضرت علی ع در تداوم نظام نبوی، از اندیشههای راهبردی حضرت فاطمه س است که در مدافعه و مبارزه برای تبیین مبانی و تحقّق عملی آن در جامعه، از جان خویش نیز مایه گذاشت. حضرت فاطمه س بهعنوان نمونهای از انسان کامل در مکتب اسلام، پس از درگذشت رسول خدا ص، در کنار دینداری و پارسایی، در نقش یک کنشگر سیاسی ـ اجتماعی، در دفاع از رهبری علوی، به موضعگیری و اقدام عملی پرداخت. او برای دفاع از رهبری و نظام علوی، در دو خطبهی کبیره و صغیرهی خویش، با تبیین تحوّلات جامعهی اسلامی و دگرگونیهای پدیدآمده در میان امت، به روشنگری و آگاهیبخشی پرداخت. در این مقاله، به روش توصیفی ـ تحلیلی، با تأکید بر خطابههای حضرت زهرا س در برابر تحولات جامعه در آغاز عصر خلافت اسلامی، موضع آن حضرت بررسی شده است. یافتهی این پژوهش نشان میدهد که مبارزهی حضرت در متن رسالت دینی و مبتنی بر بصیرت قرآنی، مبارزهای مکتبی برای استقرار نظام علوی به امامت حضرت علی ع در برابر شیخوخیت قرشی و نظام خلافت برآمده از گفتمان سقیفه بود.