واکاوی محاصرۀ اقتصادی و اجتماعی پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) و پیروانش در شعب ابی‌طالب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد تاریخ و فرهنگ و تمدن ملل اسلامی، دانشکدۀ علوم و تحقیقات اسلامی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قزوین.

2 استادیار گروه تاریخ و فرهنگ و تمدن ملل اسلامی، دانشکدۀ علوم و تحقیقات اسلامی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) قزوین.

10.61186/has.2021.394

چکیده

یکی از مهم‌ترین تهدیدهای عصر نبوی(ص) تحریم و محاصرۀ اقتصادی و اجتماعی پیامبر (ص) و پیروانش در شعب ابی‌طالب می‌باشد که مشرکان قریش برای از بین‌بردن اسلام و تسلیم‌کردن پیامبر اکرم (ص) در مقابل خواسته‌های خود انجام داده بودند؛ اما با تدابیر و اتخاذ راهبردهایی به‌دست پیامبر اکرم (ص) و صبر و استقامت ایشان و مسلمانان این محاصره نتیجه‌ای نداشت. پژوهش حاضر به شیوۀ توصیفی‌تحلیلی و با اتکا به منابع کتابخانه‌ای و با بهره‌گیری از روایات و منابع تاریخی بر آن است تا به واکاوی این محاصره بپردازد. در این راستا ابتدا به ماهیت و اهداف محاصرۀ اقتصادی و اجتماعی شعب ابی‌طالب به‌دست قریش اشاره شده و در نهایت زوایای این محاصره و سیرۀ پیامبر اکرم (ص) در مقابله با این محاصره بررسی و واکاوی شده است.

کلیدواژه‌ها

مراجع

  1. قرآن کریم، ترجمۀ ناصر مکارم شیرازی.
  2. ابن‌اثیر، عزالدین علی‌بن‌اثیر، 1371، کامل تاریخ بزرگ اسلام و ایران، ترجمۀ ابوالقاسم حالت و عباس خلیلی، تهران: موسسه مطبوعاتی علمی.
  3. ابن‌سعد، محمد، 1374، طبقات، ترجمۀ محمود مهدوی دامغانی، تهران: انتشارت فرهنگ و اندیشه.
  4. ابن‌منظور، ابی‌الفضل جمال‌الدین محمدبن‌مکرم، بی‌تا ، لسان‌العرب، بیروت: دارصادر.
  5. ابن‌هشام، عبدالملک، 1375، زندگانی محمد پیامبر اسلام9، ترجمۀ سید هاشم رسولی محلاتی. تهران: کتابچی.
  6. ___، 1392، سیرت محمد رسول‌الله9 (از تبارشناسی تا هجرت)، ترجمۀ مسعود انصاری، تهران: انتشارات مولی.
  7. اندلسی، ابن‌عبدالبر، 1415، الدرر فی اختصار المغازی و اسیر، قاهره: وزارت اوقاف مصر.
  8. آلوسی، محمود شکری، بی‌تا ، بلوغ‌الأرب فی معرفه أحوال العرب، بیروت: دار الکتب العلمیه.
  9. البلاذری، احمدبن‌یحیی‌بن‌جابر، 1417، انساب الأشراف، به‌تحقیقِ ریاض زرکلی و سهیل زکار، بیروت: دارالفکر.
  10. بیهقی، ابوبکر احمدبن‌حسین، 1361، دلائل النبوه، ترجمۀ محمود مهدوی دامغانی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  11. جعفریان، رسول، 1383، سیرۀ رسول خدا9، قم: دلیل ما.
  12. رجبی دوانی، محمد حسین، 1393، «بررسی تاریخی دفاع اقتصادی از صدر اسلام تا کنون»، تهران: همایش دفاع اقتصادی، دانشگاه امام حسین7.
  13. الزبیدی، سیدمحمدمرتضی، 1306، تاج العروس، مصر: مطبعه الخبریه.
  14. زرگری نژاد، غلامحسین، 1384، تاریخ صدر اسلام (عصر نبوت)، تهران: سمت.
  15. سیدرضی، محمد‌بن‌حسین، 1414، نهج‌البلاغه، به‌تحقیقِ صبحی صالح، قم: هجرت.
  16. طباطبایی، سیدمحمدحسین، 1374، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمۀ سیدمحمدباقر موسوی همدانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه قم.
  17. طبرسی، فضل‌بن‌حسن، 1360، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، به‌تحقیقِ رضا ستوده، تهران: انتشارات ستوده.
  18. طوسی، محمدبن‌حسن‌بن‌علی‌بن‌حسن، 1400، النهایه، بیروت: دارالکتاب العرب.
  19. قمی، شیخ عباس، 1379، منتهی الآمال فی تواریخ النبی و الآل، قم: دلیل ما.
  20. مجلسی، محمدباقر، 1363ش ، بحار الأنوار الجامعۀ لدرر أخبار الأئمۀ الأطهار، تهران: اسلامیه.
  21. مرتضی العاملی، جعفر، 1384، سیرت جاودانه، ترجمۀ محمد سپهری، قاهره: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  22. مکارم شیرازی، ناصر، 1374، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  23. یعقوبی، احمدبن‌ابی‌یعقوب، 1371، تاریخ یعقوبی، ترجمۀ محمدابراهیم آیتی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار